Opłata adiacencka

Opłata adiacencka to forma podatku od wartości nieruchomości, która spędza sen z powiek wielu właścicielom domów. Opłatę tę trzeba bowiem uiszczać nawet jeśli nie zamierza się korzystać z nowopowstałych instalacji, a brak zapłaty może skutkować nawet zajęciem komorniczym. Zobaczmy, czym dokładnie jest opłata adiacencka, kogo dotyczy i czy można jej uniknąć.

Opłata adiacencka – co to takiego?

Wszelkie kwestie dotyczące opłaty adiacenckiej reguluje Art. 98 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami. Jest to opłata dotycząca właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości, których wartość wzrosła na skutek konkretnych, wymienionych w przepisach prawa zdarzeń. Oznacza to, że jeżeli któreś z tych zdarzeń będą miały miejsce i swoim zasięgiem obejmą nieruchomość to właściciel lub użytkownik wieczysty tej nieruchomości będzie musiał zapłacić określoną kwotę pieniędzy.

Opłata adiacencka – kiedy jest nakładana?

Opłata adiacencka może być nakładana, jeśli wartość nieruchomości wzrośnie w wyniku zdarzeń takich jak:

podział nieruchomości,
scalenie i podział
nieruchomości,
budowa urządzeń infrastruktury

technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Kto ustala nałożenie opłaty adiacenckiej?

Opłata adiacencka ustalana jest na podstawie decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Osoby te, mają aż 3 lata na wydanie decyzji o ustaleniu opłaty od dnia stworzenia warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej, od dnia stworzenia warunków do korzystania z wybudowanej drogi, o ile w dniu stworzenia tych warunków obowiązywała uchwała rady gminy dotycząca wysokości opłaty adiacenckiej lub od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne.

Wysokość opłaty adiacenckiej

Wysokość opłaty zależy od wielu czynników i jest ustalana przez radę gminy w drodze uchwały. Kwota ta opiera się na przepisach, które znajdują się w wyżej wspomnianej już Ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, która precyzuje, że stawka procentowa opłaty adiacenckiej nie może przekroczyć:

30% różnicy wartości nieruchomości dla wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej podziałem na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który uiścił opłaty roczne za cały okres korzystania z tego prawa,
50% wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego jej scaleniem i podziałem, w stosunku do wartości nieruchomości dotychczas posiadanych,
50% różnicy między wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem urządzeń infrastruktury technicznej, a wartością, jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu.

Opłata adiacencka – termin zapłaty

Obowiązek wniesienia opłaty powstaje po upływie 14 dni od dnia, w którym decyzja o ustaleniu opłaty stała się ostateczna. Natomiast sam termin i sposób zapłaty ustala prezydent miasta, burmistrz lub wójt w drodze ugody z osobami zobowiązanymi do ich uiszczenia, poprzez podpisanie protokołu uzgodnień. W razie niemożności dojścia do ugody, o terminie i sposobie zapłaty rozstrzyga rada gminy. Co ciekawe, istnieje możliwość rozłożenia zobowiązania na roczne raty płatne w okresie do 10 lat.

Brak uiszczenia opłaty adiacenckiej – konsekwencje

Przy ustalaniu opłaty nie ma znaczenia to, że właściciel nie chce skorzystać z nowo powstałych instalacji ani to, że nie zamierza on sprzedawać nieruchomości. Liczy się bowiem samo to, że ma możliwość skorzystania ze wzrostu wartości nieruchomości. Fakt ten sprawia, że wielu właścicieli domów uważa przymus uiszczania opłaty adiacenckiej za kontrowersyjny i niesprawiedliwy. W związku z tym nie wszyscy chcą płacić. Warto jednak wiedzieć, że brak zapłaty może wiązać się z zastosowaniem przepisów prawnych zapisanych w Kodeksie Cywilnym, waloryzacją wysokości opłaty, rozpoczęciem procesu windykacyjnego, a w ostateczności nawet zajęciem majątku przez komornika.

Jak uniknąć opłaty adiacenckiej?

Opłaty adiacenckiej bardzo trudno uniknąć. Urzędy starają się ściągnąć z właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości nawet niskie kwoty. Czasem jednak zdarza się, że urząd lub rzeczoznawca popełni błąd, który pozwoli uniknąć opłaty adiacenckiej lub ją zmniejszyć. W przypadku wątpliwości dotyczących tego czy powinniśmy uiszczać opłatę adiacencką warto przyjrzeć się uchwale samorządu dotyczącej nakładania tego typu opłat. Należy sprawdzić czy obowiązywały one w czasie oddania inwestycji powodującej wzrost wartości nieruchomości.

Ponadto dobrze jest skontrolować operat, który wykonał dla danej inwestycji rzeczoznawca. Szczególnie istotnym jego elementem jest porównanie cen gruntów, które zostały sprzedane w ostatnich miesiącach w danej okolicy z cenami gruntów, które zostały sprzedane przed czynnościami rzekomo zwiększającymi wartość nieruchomości. Jeżeli rzeczoznawca porównał grunty o rozbieżnych parametrach lub nie uwzględnił w zestawieniu ważnych czynników to można próbować podważyć decyzję gminy ustalającą opłatę adiacencką w Samorządowym Kolegium Odwoławczym.